Τα βιβλία που σάρωσαν τα Όσκαρ!

Τα Όσκαρ του 2024 είναι λίγες ημέρες μακριά και εμείς βρήκαμε την ευκαιρία να σου θυμίσουμε κάποιες από τις κορυφαίες ταινίες στην ιστορία του θεσμού, που σάρωσαν τα βραβεία, αλλά που βασίστηκαν σε τρομερά βιβλία. 

Το ότι ο κινηματογράφος δανείζεται και αναπαράγει τη λογοτεχνία δεν είναι νέο. Οι περισσότεροι βιβλιοφάγοι αρνούνται σθεναρά πως οποιαδήποτε μεταφορά λογοτεχνικού έργου μπορεί να αποδοθεί αντάξια στη μεγάλη οθόνη, όμως τα παρακάτω, μάλλον, προσπάθησαν αρκετά να αγγίξουν την τελειότητα. 

Το Όσα Παίρνει ο Άνεμος, ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα βιβλία της παγκόσμιας λογοτεχνίας, διακρίνεται για την ποιητική του νοσταλγία, την περιγραφική του χάρη και την υποβλητική του ατμόσφαιρα. Η Μάργκαρετ Μίτσελ με φόντο τον αμερικανικό εμφύλιο πόλεμο σκιαγραφεί ανάγλυφα αθάνατους χαρακτήρες. Η Σκάρλετ, γυναίκα κακομαθημένη και πεισματάρα, ζητά επίμονα σιγουριά, μη διστάζοντας να χρησιμοποιεί κάθε θεμιτό και αθέμιτο μέσο, αναιρεί, ωστόσο, τον εαυτό της λαχταρώντας να προσκολληθεί σε μια χιμαιρική αγάπη, να τα θυσιάσει όλα σε τούτη την αγάπη και στο πατρικό της χώμα. Και ο Μπάτλερ είναι ίδιος με τη Σκάρλετ. Μα σαν άντρας εκδηλώνεται με ριψοκίνδυνο κυνισμό. Μέσα του το σκοτάδι παλεύει με το φως και στο τέλος το σκοτάδι διαλύεται. Η ταινία κυκλοφόρησε το 1939 με πρωταγωνιστές τη Βίβιαν Λι και τον Κλαρκ Γκέιμπλ και ακόμα και σήμερα αποτελεί την μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία, όλων των εποχών. Η ταινία έλαβε 13 υποψηφιότητες για όσκαρ και απέσπασε τα 11. Το ρεκόρ υποψηφιοτήτων μπόρεσε να σπάσει το Όλα για την Εύα το 1950 και ο Τιτανικός, πολύ αργότερα, με 14 υποψηφιότητες. 

Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών ως τριλογία κατάφερε να πάρει συνολικά 30 υποψηφιότητες για Όσκαρ, από τις οποίες κατέκτησε τα 17 βραβεία, και παραμένει μια από τις μεγαλύτερες εισπρακτικές επιτυχίες της ιστορίας του κινηματογράφου. Η επική μυθοπλασία του J.R.R. Tolkien. ακολουθεί τις περιπέτειες ενός ήρωα, του Φρόντο Μπάγκινς, και των συντρόφων του, καθώς επιχειρούν να καταστρέψουν έναν δαχτυλίδι εξουσίας που μπορεί να φέρει την καταστροφή στον κόσμο τους. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους, αντιμετωπίζουν διάφορες φυλές, τέρατα και μαγικές δυνάμεις. Τα βιβλία περιλαμβάνουν "Η Συντροφιά του Δαχτυλιδιού", "Οι Δύο Πύργοι" και "Ο Επιστροφή του Βασιλιά". Το έργο αυτό θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα έργα της φαντασίας και έχει επηρεάσει έναν ολόκληρο χώρο της λογοτεχνίας.

Ένα από τα πιο αγαπημένα μυθιστορήματα που γράφτηκαν ποτέ, το Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια συγκαταλέγεται ανάμεσα στα αξιολογότερα κλασικά έργα της σύγχρονης λογοτεχνίας.  Έχει κερδίσει πολλές διακρίσεις, μεταξύ των οποίων και το Βραβείο Πούλιτζερ, μεταφράστηκε σε πάνω από σαράντα γλώσσες και μεταφέρθηκε με μεγάλη επιτυχία στον κινηματογράφο, το 1962, από τον Ρόμπερτ Μάλιγκαν, σε μια "κλασική" ταινία με πρωταγωνιστή τον Γκρέγκορι Πεκ. Η ταινία ήταν υποψήφια για 8 βραβεία Όσκαρ, από τα οποία κέρδισε τα 3. 

Τέλος του Β΄ Παγκόσµιου πολέµου, σε µια εγκαταλειµµένη ιταλική βίλα. Μια νοσοκόµα, η Χάνα, εξαντληµένη από τον θάνατο, φροντίζει πεισµατικά τον τελευταίο επιζώντα ασθενή της. Ένας κλέφτης, ο Καραβάτζο, προσπαθεί να ανασυνθέσει την ταυτότητά του, τώρα που τα χέρια του έχουν ακρωτηριαστεί. Ένας Ινδός σκαπανέας, ο Κιπ, ψάχνει για κρυµµένες βόµβες µέσα σ’ ένα τοπίο όπου κανένα σηµείο δεν είναι ασφαλές. Και στο κέντρο αυτού του λαβύρινθου ο Άγγλος ασθενής, χωρίς πρόσωπο µέσα στα φριχτά του εγκαύµατα, ένας άντρας που είναι συνάµα γρίφος και πρόκληση για τους συντρόφους του – και του οποίου οι αναµνήσεις της δοκιµασίας, της διάσωσης και της προδοσίας φωτίζουν το βιβλίο σαν φλογερές αστραπές. Το εµβληµατικό βιβλίο του Μάικλ Οντάατζε  πρωτοκυκλοφόρησε το 1992, τιµήθηκε µε το βραβείο Booker, µεταφράζεται έκτοτε συνεχώς σε περισσότερες από 45 γλώσσες και το 2018 τιµήθηκε µε το Golden Booker, το επετειακό βραβείο για το καλύτερο βιβλίο στα πενήντα χρόνια του θεσµού. Mεταφέρθηκε στον κινηµατογράφο από τον Άντονυ Μινγκέλλα µε πρωταγωνιστές τους Ρέιφ Φάινς, Κάθριν Σκοτ Τόµας και Ζυλιέτ Μπινός. Η ταινία απέσπασε 9 βραβεία Όσκαρ, καθώς και 5 βραβεία BAFTA και 2 Χρυσές Σφαίρες.

Η Σιωπή των Αμνών αναγνωρίστηκε ομόφωνα ως ένα από τα καλύτερα θρίλερ όλων των εποχών. Συντάραξε το αναγνωστικό κοινό, χαρίζοντας στη λογοτεχνία ένα από τα πιο ενδιαφέροντα και μαγνητικά «τέρατα» που γέννησε ποτέ η φαντασία ενός συγγραφέα. Κι έμεινε πλέον έργο κλασικό και αξεπέραστο, σημείο αναφοράς για όλα τα κατοπινά μυθιστορήματα του είδους. Η νεαρή εκπαιδευόμενη πράκτορας του FBI Κλαρίς Στάρλινγκ συναντά για πρώτη φορά τον Χάνιμπαλ Λέκτερ. Ο ιδιοφυής ψυχίατρος, καταδικασμένος για μια σειρά κανιβαλικών εγκλημάτων, δέχεται να τη βοηθήσει στη σύλληψη ενός άλλου επικίνδυνου σφαγιαστή, του «Μπούφαλο Μπιλ», ζητώντας της σε αντάλλαγμα να ξεγυμνώσει μπροστά του την ψυχή της. Μέσα από τα κρυπτογραφικά υπονοούμενα και τις έμμεσες υποδείξεις του – για τον «Μπούφαλο Μπιλ» αλλά και για την ίδια – η Στάρλινγκ οδηγείται σε μια αγωνιώδη, φρενήρη έρευνα και ο Τόμας Χάρις καθηλώνει τους αναγνώστες του με ένα συναίσθημα πιο βαθύ κι από τον τρόμο. Η ταινία το 1991  βραβεύτηκε με πέντε βραβεία Όσκαρ. Ο Άντονυ Χόπκινς κέρδισε διθυραμβικές κριτικές για τον ρόλο του ως Hannibal Lecter, παρά το γεγονός ότι η εμφάνισή του στην ταινία διαρκεί συνολικά μόλις 16 λεπτά. Η ερμηνεία του, κέρδισε το Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλoυ και παραμένει ο μικρότερος σε χρονική διάρκεια Α΄ Ρόλος στην ιστορία των Όσκαρ που κέρδισε το βραβείο.

Σκληρό, προκλητικό και βαθιά συγκλονιστικό, το μοναδικό μυθιστόρημα του Ken Kesey, Στη Φωλιά του Κούκου, έχει αφήσει το ανεξίτηλο στίγμα του στη σύγχρονη λογοτεχνία. Η αξέχαστη ιστορία των τροφίμων μιας ψυχιατρικής πτέρυγας εστιάζει στη σύγκρουση της Νοσοκόμας Ράτσεντ και του Ραντλ Πάτρικ ΜακΜέρφι, του νέου, καβγατζή τροφίμου, που αποφασίζει να αντιταχθεί στην τυραννία της. Μέσα από τα μάτια του Αρχηγού Μπρόμντεν, ενός φαινομενικά κωφάλαλου τροφίμου, ξεδιπλώνεται η ηρωική προσπάθεια του ΜακΜέρφι να πολεμήσει εκείνες τις δυνάμεις -εξωτερικές και εσωτερικές- που μας κρατούν αιχμάλωτους. Η ταινία κυκλοφορεί το 1975 προτάθηκε για 9 βραβεία Όσκαρ και απέσπασε πέντε, και μάλιστα και τα πέντε στις βασικές κατηγορίες. Το 1993 η ταινία χαρακτηρίστηκε από την Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου ως «πολιτιστικά, αισθητικά και ιστορικά σημαντική» και επιλέχθηκε να ενταχθεί στο Εθνικό Μητρώο Κινηματογράφου των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής.

Το βιβλίο του Ian Mcewan, Εξιλέωση, μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 2007 και απέσπασε πολύ καλά σχόλια από τους κριτικούς ενώ έλαβε 7 υποψηφιότητες για Όσκαρ, μεταξύ των οποίων και Καλύτερης Ταινίας, κερδίζοντας εκείνο της Καλύτερης Μουσικής.Την πιο ζεστή μέρα του καλοκαιριού του 1935, η 13χρονη Βριώνη Τάλλις βλέπει την αδελφή της Σεσίλια να πετάει τα ρούχα της και να βουτάει την στέρνα του κήπου, κάτω απο το βλέμμα του παιδικού της φίλου Ρόμπι Τέρνερ, ο οποίος, όπως και η Σεσίλια, έχει πρόσφατα επιστρέψει απο το Καίμπριτζ. Το περιστατικό θα αλλάξει για πάντα τη ζωή και των τριών. Ο Ρόμπι και η Σεσίλια θα έχουν υπερβεί ένα όριο με τρόπο που δεν θα μπορούσαν ούτε να φανταστούν και θα έχουν γίνει θύματα της παιδικής φαντασίας της Βριώνη. Κι εκείνη θα έχει γίνει μάρτυρας ανομολόγητων μυστηρίων και θα διαπράξει ένα έγκλημα απο το οποίο δεν θα πάψει να προσπαθεί να εξιλεωθεί όλη την υπόλοιπη ζωή της.

Στο 12 Χρόνια Σκλάβος, ο συγγραφέας εξιστορεί την αληθινή ζωή του Σόλομον Νόρθαπ, ενός Νεοϋορκέζου, δημοφιλή βιολιστή στην Αμερική. Ενώ γεννιέται και μεγαλώνει ελεύθερος, όπως γράφει κι ο ίδιος «σε μία ελεύθερη πολιτεία», αρπάζεται δολίως και πουλιέται ως σκλάβος στον Αμερικανικό νότο από δύο άνδρες. Εκεί αγοράζεται από τον Γουίλιαμ Φορντ, ο οποίος θα τον πουλήσει σε μια άλλη φυτεία που τη διοικεί ο σκληρός οδηγός σκλάβων Έντγουιν Επς. Ο Νόρθαπ θα περάσει σε φυτείες στη Λουϊζιάνα 12 χρόνια ως σκλάβος και θα υποφέρει τα πάνδεινα στα χέρια ενός παρανοϊκού σωματέμπορου, μέχρι να απελευθερωθεί. Το περιβάλλον της δουλείας και η εμμονική αναζήτηση της ελευθερίας παρουσιάζονται με μοναδικό αφηγηματικό τρόπο τονίζοντας την τραγικότητα της κατάστασης. Ο Νόρθαπ θα καταφέρει μετά από 12 χρόνια σκλαβιάς να φυγαδευτεί και να καταγγείλει τους αφέντες του στο δικαστήριο, χάνοντας την δίκη επειδή το χρώμα του δεν του επέτρεπε να καταθέσει ως μάρτυρας της δικής του υπεράσπισης. Αφέθηκε ελεύθερος και έζησε την υπόλοιπή του ζωή ως ακτιβιστής για τα δικαιώματα των Αφροαμερικανών. Η ταινία κυκλοφόρησε στους κινηματογράφους σε περιορισμένο κύκλωμα αιθουσών στις 18 Οκτωβρίου 2013 και σε ευρύτερη διανομή την 1η Νοεμβρίου 2013. Απέσπασε διθυραμβικά σχόλια από τους κριτικούς[20] και έλαβε 9 υποψηφιότητες για Όσκαρ  μεταξύ των οποίων για Καλύτερη Ταινία, Σκηνοθεσία, Α΄ Ανδρικού Ρόλου για την ερμηνεία του Έτζιοφορ, Β΄ Ανδρικού Ρόλου για τον Φασμπέντερ, Β' Γυναικείου Ρόλου για την Ναϊόνγκ'ο και Διασκευασμένου Σεναρίου, κερδίζοντας στις κατηγορίες Καλύτερης Ταινίας, Διασκευασμένου Σεναρίου και Β' Γυναικείου Ρόλου. Έλαβε επίσης 11 υποψηφιότητες για BAFTA κερδίζοντας δύο στις κατηγορίες Καλύτερης Ταινίας και Α΄ Ανδρικού Ρόλου Βραβεύτηκε επίσης με τη Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ταινίας - Δράμα από τις συνολικά 7 υποψηφιότητες

Αν δεν έχεις διαβάσει αυτά τα βιβλία ή αν δεν έχεις δει τις ταινίες, σε παρακαλούμε να σπεύσεις, γιατί είναι ΑΠΟΛΥΤΩΣ απαραίτητο. Φυσικά τα παραπάνω βιβλία - ταινίες, αποτελούν μονάχα ένα δείγμα. 

Για πες μας εσύ, ποιο είναι το αγαπημένο σου βιβλίο που έγινε ταινία;